Η σωστή μεταμέλεια για τις πράξεις μας

«Τότε, ο Ιούδας, αυτός που τον παρέδωσε, βλέποντας ότι καταδικάστηκε, αφού μεταμελήθηκε επέστρεψε στους πρεσβύτερους τα 30 αργύρια, λέγοντας: Αμάρτησα, επειδή παρέδωσα αθώο αίμα». Ματθαίος  27:3-4.

«Δεν μετανιώνω για τίποτα» ακούμε συχνά ανθρώπους να λένε, θεωρώντας ότι  με το να  μη μετανιώνουμε για τίποτα είναι δείγμα δύναμης και συμφιλίωσης με τον εαυτό μας, διότι είτε αναλαμβάνουμε την ευθύνη για ό,τι κάναμε ή μας έκαναν -έχοντας διδαχτεί απ’ αυτό-, είτε και το αντίθετο: δεν αναλαμβάνουμε καμιά ευθύνη, ό,τι έγινε, έγινε.

Ο Ιούδας είναι μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, του οποίου το τέλος προκαλεί σύγχυση, γιατί κάποιοι του βρίσκουν ελαφρυντικά που τον κάνουν να μοιάζει με θύμα. Αγαπούσε τα χρήματα, ήταν λίγο κλέφτης, γιατί μεταξύ των μαθητών είχε το ταμείο, στο οποίο έβαζε χέρι. Για τους δικούς του λόγους παρέδωσε τον Χριστό για τριάντα αργύρια, χωρίς να μπορεί να συνειδητοποιήσει τις συνέπειες των πράξεών του. Όταν είδε ότι ο Χριστός  καταδικάστηκε, μεταμελήθηκε και επέστρεψε τα χρήματα, ομολογώντας ότι αμάρτησε και παρέδωσε αίμα αθώο (Ματθαίος 27: 3-4). Οι αρχιερείς τού απάντησαν ότι ήταν δικό του θέμα που δεν τους αφορούσε. Το αποτέλεσμα ήταν να πάει να κρεμαστεί.

Ο Ιούδας, επιστρέφοντας στους πρεσβύτερους τα αργύρια, προσδοκούσε μάλλον την αλλαγή της ροής των τραγικών γεγονότων που είχε δρομολογήσει η αγάπη του για το χρήμα παρά για τον δάσκαλό του. Όταν αυτό δεν συνέβη, δεν βρήκε άλλο δρόμο μεταμέλειας και οι βαριές τύψεις τον έσπρωξαν στην αυτοχειρία παρά στον Χριστό.

Μεταμεληθείς, αλλά μη μεταμεληθείς  ή και με λανθασμένο τρόπο μεταμεληθείς, οι στάσεις της μετάνοιας ποικίλουν.  Όμως, αν υπάρχει μεταμέλεια για τις πράξεις μας, αυτό δεν πρέπει να σχετίζεται με το αν θα αλλάξουν ή όχι οι συνθήκες. Πολλοί μεταμελούνται γιατί προσδοκούν ότι κάτι θα κερδίσουν από τον Θεό ή τους ανθρώπους. Μετανοούν όχι γιατί έχουν συνειδητοποιήσει πραγματικά τι έχουν κάνει, αλλά γιατί η μετάνοιά τους είναι «ένα μέσο» να φτάσουν στο σκοπό που θα ήθελαν. Για παράδειγμα, «πρέπει να μετανοήσω» για να κερδίσω αυτό ή το άλλο, για να έχω καλύτερη μεταχείριση, για να με συγχωρήσουν οι άλλοι και να μη χάσω από τις σχέσεις μου, για να μη βασανίζομαι διαρκώς από τις τύψεις μου… 

Κατά βάθος, η γνήσια μεταμέλεια για τις πράξεις μας είναι αυτή που γίνεται μπροστά στον Θεό και στους ανθρώπους, χωρίς να ενδιαφερόμαστε για το όφελος απ’ αυτήν. Η μετάνοια είναι ηθική ενέργεια αναγνώρισης ενός σφάλματος που απώτερο σκοπό έχει να διορθώσει εμάς τους ίδιους και, αν γίνεται, να αποκαταστήσει τη ζημιά σε άλλους. Ωστόσο, αυτό που μετράει κατά βάθος είναι η θέση της καρδιάς μας και όχι το αποτέλεσμα.